ေမတၲာေ႐စင္မွႀကိဳဆိုပါသည္။

ပံုရိပ္ ရိုက္ကူးတဲ့ ကင္မရာပညာသစ္ေတြ တိုးတက္လာတာနဲ႕အမွ် လူ႕ဦးေႏွာက္နဲ႕ပတ္သက္လို႕ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ေတြ ဦးေႏွာက္အလုပ္လုပ္ကိုင္္မႈေတြကို သိပၸံပညာရွင္ေတြက ေဖာ္ထုတ္လာႏိုင္ၾကပါတယ္။ ဒီနည္းပညာေတြထဲမွာ ေနာက္ဆံုး အတိုးတက္ဆံုးနည္းပညာကေတာ့ fMRI လို႕ေခၚတဲ့ သံလိုက္စက္ကြင္းနဲ႕အသံလိႈင္းအသံုးျပဳၿပီး ပံုရိုက္ယူတဲ့ စက္ပစၥည္းပါ။ သုေတသီေတြဟာ ဒါကို အသံုးျပဳၿပီး လူရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈျပဳမူခ်က္ကဲြလဲြတာနဲ႕ ဦးေႏွာက္ထဲ ေသြးစီးဆင္းလည္ပတ္မႈ ဘယ္လို ေျပာင္းလဲသြားသလဲဆိုတာကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာခဲ့ၾကပါတယ္။

မွတ္ဥာဏ္ေတြ ဖန္တီးတဲ့ ဦးေႏွာက္ေနရာမွာပဲ မွတ္ဥာဏ္အသိဥာဏ္ေတြကို သိမ္းဆည္းထားတယ္လို႕ သိပၸံပညာရွင္ေတြက ယံုၾကည္ထားၾကတယ္လို႕ သုေတသီေတြက ေျပာပါတယ္။ ဒီ မွတ္ဥာဏ္ေတြကို ဖန္တီးမႈရိွတဲ့ ဦးေႏွာက္ေနရာတခုကို Hippocampus လို႕ အသိမ်ားပါတယ္။

ဒီေလ့လာခ်က္နဲ႕ပတ္သက္လို႕ အခုအပတ္က်န္းမာေရးအစီအစဥ္မွာ http://www.voanews.com/burmese/archive/2009-02/2009-02-04-voa6.cfm တင္ဆက္ထားပါတယ္။
Copy from voanews.

ကမၻာမွာ အသက္ရာေက်ာ္ေနရတယ္ဆိုတာ ရွားရွားပါးပါးျဖစ္ရပ္ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ လူသက္တမ္းေစာင့္ၾကည့္အကဲခတ္သူေတြရဲ႕ အဆိုအရ ကမၻာမွာ အသက္ရာေက်ာ္ဘိုးဘိုးဘြားဘြား တိုးမ်ားသထက္ အလ်င္အျမန္ တိုးပြားလာေနပါတယ္တဲ့။

အသက္ရာေက်ာ္ ဘာေၾကာင့္ေနႏိုင္သလဲ အေျခခံက်တဲ့ေမးခြန္းေတြကို အေျဖရွာႏိုင္ဖို႕ လူ႕သက္တမ္းနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ေလ့လာသုေတသနျပဳေတြက ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ အသက္ရာေက်ာ္ေနရတဲ့ ရာေက်ာ္ဘိုးဘိုးဘြားဘြားေတြဟာ သာမန္သူတို႕ေခတ္ၿပိဳင္ေတြထက္ ဘာေၾကာင့္ အသက္ရွည္ရသလဲ ဘာေတြ ကြားျခားသလဲ ဆိုတာေတြကို ေလ့လာခဲ့ၾကပါတယ္။

အသက္ရာေက်ာ္ေနထို္င္သူအားလံုးမွာ အဓိကထင္ရွားတဲ့အခ်က္ကေတာ့ လက္ရိွဘ၀အေပၚ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရြင္ႏွစ္ၿခိဳက္လိုလားတာ၊ လူ႕ဘ၀ကို ခံုခံုမင္မင္ေနထိုင္လိုစိတ္ရိွတာျဖစ္ပါတယ္။

ငယ္စဥ္ကတည္းက က်န္းမာေရးလိုက္စားတာ၊ ဘ၀ကို ခံုမင္ႏွစ္လိုစိတ္ထားတာ၊ အရာရာအေပၚ အျပဳစိတ္ ထားတာေတြဟာ အသက္ရာေက်ာ္ ရွည္ရာရွည္ေၾကာင္း နည္းလမ္းေကာင္းဆိုတာ အခု အပတ္က်န္းမာေရးအစီအစဥ္မွာ ကိုသားညြန္႕ဦးက တင္ဆက္ထားပါတယ္။

copy from http://www.voanews.com/burmese/2009-03-18-voa5.cfm

လူ႕ခနၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းအားလံုးသည္ သူ႕ေန႐ာနွင့္သူအေ႐းပါသည္။ အေ႐းအႀကီးဆံုးအပိုင္းကိုၾကည့္ လ်ွင္လူ၏ဦးေနွာက္ပင္ျဖစ္သည္။ သည္ဦးေနွာက္ျဖင့္ စဥ္းစား၊ ဆင္ျခင္၊ သံုးသပ္၍ဖန္တီးလုပ္ကိုင္နိုင္သည္မွာ မ်က္ျမင္ထင္႐ွားပင္ျဖစ္သည္။

လူမ်ားေန႕စဥ္ သြားလာ၊ လည္ပတ္၊ လႉပ္႐ွားေနေသာအခ်ိန္တြင္ မိမိဦးေနွာက္သည္ မည္မ်ွအေ႐းပါသလဲဆိုတာစဥ္းစား
ခ်င္မွစဥ္းစားမိလိပ့္မည္။ သို႔ေသာ္ နာမက်န္း၍ခနၶာကိုယ္
ခ်ိဳ႕ယြင္းေသာအခ်ိန္တြင္ ယခင္သန္သန္ မာမာလႉပ္႐ွားခဲ႔ေသာခနၶာကိုယ္၊ အဆန္းအသစ္မ်ားစြာ တီထြင္နိုင္ခဲ႔ေသာဦးေနွာက္၏ တန္ဘိုးတို႔ကို ထင္ထင္႐ွား႐ွားႀကီးကို သတိ႐မိလိုက္မည္။

ယခင္ဒိုင္နိုေဆာပမာႀကီးမားခဲ့ေသာထုိဦးေနွာက္သည္ အိုမင္းေသာအခါတြင္၎၊ ခနၶာကိုယ္ခ်ိဳ႕ တဲ့ေသာအခါတြင္၎၊ ဒိုင္နိုေဆာႀကီးကို ဘိုင္းကနဲေနေအာင္ လွဲခ်လိုက္
တာနဲ႕တူေနပါသည္။

လူေတြထံအမွတ္မထင္လာေ႐ာက္ၿပီး အခ်ိန္တိုေလးမွာ ထိုသူ၏အသက္ကိုအလြယ္တကူနႉတ္ယူသြားတတ္တဲ့ ဧည့္သည္ကေတာ့ Cancer ျဖစ္ပါသည္။

Just me ခင္မင္ေသာ မိတ္ေဆြစာဖတ္သူမ်ားအား မလိုလားအပ္ေသာထို ဧည့္သည္၏ေဘးအနၲ႐ာယ္မွကင္းေဝးၾကေစ႐န္ Cancer ကာကြယ္နည္းမ်ားကိုတင္ျပလိုက္ပါသည္။

1. သြားတုိက္ပါ
ႏွံ႔ႏွံ႔စပ္စပ္ေသေသခ်ာခ်ာသြားတုိက္ျခင္းဟာ ပန္ခရိယကင္ဆာကိုကာကြယ္ႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းတစ္ခုပါပဲ။ သြား ေသေသခ်ာခ်ာ မတုိက္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ သြားဖံုးေရာဂါဟာ ကင္ဆာျဖစ္ပြားမႈအႏၲရာယ္ကို၆၃% တုိးေစပါတယ္။

2. လက္ဖက္ရည္ၾကမ္းေသာက္ပါ
လက္ဖက္ရည္ၾကမ္းတြင္ပါ၀င္ေသာ အင္တီေအာက္ဆီဒင့္သည္ ကင္ဆာကို တိုက္ဖ်က္ႏုိင္စြမ္းရွိသည္။ လက္ ဖက္ရည္ၾကမ္းေသာက္ျခင္းျဖင့္ အေရျပားကင္ဆာ၊ အဆုတ္ကင္ဆာ၊ ေက်ာက္ကပ္ကင္ဆာ၊ အသဲကင္ဆာတုိ႔ ျဖစ္ျခင္းတို႔မွ ကာကြယ္ႏုိင္သည္။ တစ္ေန႔ႏွစ္ ခြက္ေသာက္ျခင္းျဖင့္ အစာေျခအစိတ္အပိုင္း ကင္ဆာ၏ အႏၲရာယ္ကို ၃၂% ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏုိင္စြမ္းရွိသည္။ တစ္ေန႔လွ်င္ ၅ခြက္ထက္မနည္း သံုးေဆာင္ေသာ ေယာက်္ား သားမ်ားအဖုိ႔ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာအႏၲရာယ္ကို ထက္၀က္ေလွ်ာ့ခ်ေပးနုိင္စြမ္းရွိသည္။

3. အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးမွီ၀ဲပါ
တစ္ပဲနီ႔စာမွ်ေသာ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးမီွ၀ဲျခင္းအားျဖင့္ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ပြားမႈအႏၲရာယ္ကို ၂၀% ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏုိင္ပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ အေရျပားကင္ဆာ၊ Colorectal ကင္ဆာ ရင္သားအက်ိတ္တုိ႔ကို ျဖစ္ပြားမႈေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏုိင္ပါတယ္။

4. အသီးအႏွံအစိမ္းစားပါ
ရပ္စ္ဗယ္ရီသီး၊ မုန္လာဥ၊ ဘလူးဘယ္ရီသီး၊ ေဂၚဖီ၊ ပန္းေဂၚဖီစိမ္းအစရွိသည့္ အစိမ္းစားအသီးအႏွံမ်ားကို တစ္ ေန႔စားသံုးသည့္ ပမာဏ၏ တ၀က္မွ် စားသံုးေပးပါ။

5. ကားမီးခိုးေငြ႕ေတြကိုေရွာင္ပါ
အကာအကြယ္မရွိ ကားမီးခုိးေငြ႕ထူထပ္ရာေနရာသို႔ သြားျခင္းသည္ လူ၏ DNAကို ပ်က္ဆီးေစၿပီး ကင္ဆာ ေရာဂါျဖစ္ေစသည့္ အလားအလာရွိသည္။ ေလ့လာခ်က္အရ ၿမိဳ႕ေနအမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ ေက်းလက္ေနအမ်ဳိး သမီးမ်ားထက္ ကင္ဆာျဖစ္ပြားမႈ ၁.၅ ဆပိုသည္။

6. အားကစားလုပ္ပါ
ေအ႐ိုးဗစ္ကစားျခင္း၊ ခပ္သုတ္သုတ္ေျပးျခင္းႏွင့္ ေရကူးျခင္းမ်ားကို တစ္ပတ္လွ်င္ ငါးနာရီထက္ မနည္းလုပ္ ေဆာင္လွ်င္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအား ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ျခင္းမွ ကာကြယ္ေပးႏုိင္သည္။ အားကစားျပင္း ျပင္းထန္ ထန္လုပ္ျခင္းႏွင့္ ေရာဂါအႏၲရာယ္ေလ်ာ့ပါး လာျခင္းတုိ႔သည္ အဆက္အစပ္ရွိသည္။ သာမန္လႈပ္ရွား မႈမွ်သာျဖစ္ေသာ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းႏွင့္ ေဂါက္ကစားျခင္းစသည္တုိ႔သည္ ကင္ဆာအေပၚ မည္သုိ႔မွ် အက်ဳိးသက္ေရာက္ျခင္းမရွိေပ။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ျခင္းသည္ ကင္ဆာကို အားေပးေသာေဟာ္မုန္းမ်ားျဖစ္ ေပၚျခင္းကိုေလွ်ာ့ခ် ေပးသည္။

7. အလြန္အကၽြံမေသာက္ပါနဲ႔
ေန႔စဥ္ ဘီယာတစ္ပိုင့္္ (သို႔မဟုတ္) ၀ုိင္တစ္ဖန္ခြက္ ေသာက္သံုးျခင္းဟာ အူကင္ဆာျဖစ္ပြားျခင္းကို ၁၀% ပိုမိုျဖစ္အားေပးပါတယ္။ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအတြက္လည္း ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ျခင္းကို၂% ပိုမိုအားေပးပါတယ္။ အလြန္အကၽြံေသာက္ရင္ျဖင့္ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ အႏၲရာယ္ကို ႏွစ္ဆတုိးေစပါတယ္။ အရက္ေသာက ္ျခင္းဟာလည္း အသဲကင္ဆာျဖစ္ပြားမႈႏွင့္ အဆက္အစပ္ရွိေနပါတယ္။

8. ကိရိယာျဖင့္ေနပူစာလႈံျခင္းကို ေရွာင္ပါ
ေခတ္ေပၚအားျပင္းမီးေခ်ာင္းမ်ားမွထုတ္လႊတ္တဲ့ခရမ္းလြန္ေရာင္ ျခည္ေတြကိုအသံုးျပဳၿပီးေနပူစာလႈံျခင္းဟာအေရျပားကင္ဆာျဖစ္ပြားမႈအႏၲရာယ္ကို ႏွစ္ဆတုိးေစပါတယ္။

9. အမဲသားေလ်ွာ႔စားပါ
အမဲသားစားျခင္းဟာ ခႏၶာကိုယ္အသားမွ်င္ေတြထဲမွာ အႏၲရာယ္ရွိေစတဲ့ ေမာ္လီက်ဴးေတြကို ျဖစ္ေစပါတယ္။ အဲဒီေမာ္လီက်ဴးေတြက DNA ကိုဖ်က္ဆီးပစ္ၿပီးအူကင္ဆာကိုျဖစ္ေစႏုိင္ပါတယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြတစ္ပတ္မွာ သံုးႀကိမ္ေက်ာ္ အမဲသားစားရင္ ရင္သားကင္ဆာ အႏၲရာယ္တုိးပြား လာမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးဆံုးတဲ့ အမ်ဳိးသမီး ေတြဆုိရင္ ပိုၿပီးအႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။

10. စိုးရိမ္စိတ္ မမ်ားပါနဲ႔။
အလြန္အမင္းစိုးရိမ္ပူပန္ျခင္းဟာ ကင္ဆာေရာဂါအပါအ၀င္ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ေစာစီးစြာ ေသဆံုးမႈ အႏၲရာယ္ကို ၅၀%ျမင့္တက္ေစပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားျခင္း ႏွင့္စိုးရိမ္စိတ္မ်ားျခင္းဟာခႏၶာကိုယ္ကိုဒုကၡေပးတဲ့ ေဟာ္မုန္းေတြကို ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ား ျခင္းဟာအမ်ဳိးသမီးေတြ အတြက္ရင္သား ကင္ဆာျဖစ္ပြားျခင္း ၏ကို ႏွစ္ဆျမင့္တက္ေစပါတယ္။

11. အသင့္စားအစားအေသာက္ေတြကို မစားပါနဲ႔
ဟမ္၊ ေဘကြန္၊ အသားေခ်ာင္းေတြကို ေန႔စဥ္စားသံုးျခင္းဟာ အူကင္ဆာျဖစ္ပြားမႈအႏၲရာယ္ကို ၂၁% ျမင့္တက္ ေစၿပီး၊ လည္ေခ်ာင္း ကင္ဆာ၊ အဆုတ္ကင္ဆာ၊ အစာအိမ္ ကင္ဆာ၊ဆီးက်ိတ္ကင္ ဆာျဖစ္ပြားဖုိ႔ လည္းအလား အလာရွိပါတယ္။

12. ဥမ်ားမ်ားစားပါ
အမ်ဳိးသမီးမ်ားအေနျဖင့္ တပတ္ကို ဥ ၆ လံုးစားရင္ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ပြားမႈအႏၲရာယ္ကို ၄၀% အထိေလွ်ာ့ခ် ေပးပါတယ္။ ဥမွာ ကင္ဆာဆဲတုိးပြားမႈကို တုိက္ဖ်က္နုိင္တဲ့ Sphingolipids ပါ၀င္ပါတယ္။

13. မီးခုိးမ်ားတဲ့ေနရာကို ေရွာင္ပါ
ကိုယ္တုိင္ေဆးလိပ္မေသာက္ေပမယ့္ မီးခုိး႐ႈရတဲ့သူဟာ ၂၀% ကေန ၃၀% ၾကား အဆုတ္ကင္ဆာ ျဖစ္ဖုိ႔အခြင့္ အလမ္းရွိပါတယ္။

14. ကိုယ္ခႏၶာအေလးခ်ိန္ကို ထိန္းသိမ္းပါ
အ၀လြန္ျခင္းဟာလည္း ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ေပၚမႈအတြက္ အေရးပါပါတယ္။ကင္ဆာေရာဂါ ၃၀၀၀၀၀ရဲ႕ သံုးပံုတစ္ပံုဟာ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ နဲ႔ ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္မႈရွိ ေနပါတယ္။ အဆီပုိေတြဟာ ရင္သားကင္ဆာ၊ အူကင္ဆာ၊ ပန္ခရိယကင္ဆာ အပါအ၀င္ ကင္ဆာေရာဂါ ၆ မ်ဳိးကို ျဖစ္ေစပါတယ္။

15. ႏုိ႔ေသာက္ပါ
မလိုင္မပါတဲ့ ႏုိ႔ တစ္ခြက္ကို ေန႔စဥ္ေသာက္သံုးေပးျခင္းက အမ်ဳိးသမီးမ်ားအတြက္သားဥအိမ္ကင္ဆာကို၄၀% ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏုိင္ေပမယ့္ ပမာဏမ်ားတဲ့ႏုိ႔ကို ေသာက္သံုးမယ္ဆုိရင္ သားဥအိမ္ကင္ဆာအႏၲရာယ္ ကိုတုိးပြား ေစပါတယ္။ အမ်ဳိးသမီးမ်ား ေန႔စဥ္ႏု႔ိႏွစ္ခြက္ ေသာက္ေစျခင္းဟာျပင္းထန္ေသာေရာဂါဆုိးက်ဳိးမ်ားကို ျဖစ္ပြားေစ တယ္ဆုိတာ အမ်ဳိးသမီး ၆၀၀၀၀ဦးကို သုေတသနျပဳ ေလ့လာမႈ လုပ္ၿပီးေနာက္ သိရွိခဲ့ရပါတယ္။

16. Oral sex ေပးျခင္းကို ေရွာင္က်ဥ္ပါ
Oral sex ေပးျခင္းဟာ လည္ေခ်ာင္းကင္ဆာကို ျဖစ္ေစနုိင္တဲ့အတြက္ ေရွာင္က်ဥ္ရပါမယ္။

17. သင့္ရဲ႕ရင္ေသြးငယ္ကို ႏုိ႔တုိက္ပါ
မိခင္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ရင္ေသြးငယ္ကို အနည္းဆံုး အခ်ိန္ ၆ လ ႏုိိ႕တိုက္ေပးျခင္းျဖင့္ ရင္သားကင္ဆာေရာ၊ သားဥအိမ္ကင္ဆာကိုပါ ၇% ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏုိင္စြမ္းရွိပါတယ္။ သင္ဟာ ကိုယ္၀န္ေဆာင္တစ္ေယာက္ျဖစ္ရင္ မနက္ခင္းပိုင္းေနထုိင္မေကာင္းျဖစ္ျခင္းကို ေက်ေက် နပ္နပ္လက္ခံပါ။ အဲဒီအခ်ိန္ေတြမွာ ကင္ဆာဆဲလ္တုိး တက္ျဖစ္ေပၚမႈကို တားျမစ္ေပးတဲ့ေဟာ္မုန္းေတြကို ထုတ္လႊတ္ ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

18. သေႏၶတားေဆးကို ခဏတျဖဳတ္ ေသာက္သံုးပါ
သေႏၶတားေဆးေသာက္သံုးျခင္းဟာ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအတြက္ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားဖုိ႔ အခြင့္အလမ္းနည္း ေစပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၈ႏွစ္ တာကာလေက်ာ္အထိ ေသာက္သံုးေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ဖုိ႔ အခြင့္ အလမ္းမ်ားလာမွာျဖစ္ပါတယ္။

19. ေနေလာင္ဒဏ္ကာကြယ္တဲ့ ခရင္မ္လိမ္းဖုိ႔ မေမ့ပါနဲ႔
အလွအပအတြက္ ေနပူစာလံႈေတာ့မယ္ဆုိရင္ ေနေလာင္ဒဏ္ကာကြယ္တဲ့ ခရင္မ္လိမ္းဖို႔ မေမ့ေပမယ့္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တဲ့ အခါက် ေတာ့သတိရၾကပါ။ ျပင္ပေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ျခင္းရဲ႕ ၅၆% သာလွ်င္ခရင္မ္လိမ္းဖုိ႔ သတိရၾကပါတယ္။ က်န္တဲ့ ၄၄%ကေတာ့ အေရျပား ကင္ဆာျဖစ္ဖုိ႔ လမ္းစပါပဲ။

20. မုိဘိုင္းဖုန္းသံုးျခင္းနဲ႔ ကင္ဆာ ဘာမွမဆုိင္
မုိဘုိင္းဖုန္းသံုးျခင္းနဲ႔ ကင္ဆာဟာ ဘာမွမဆုိင္ပါဘူးဆုိတာ ကင္ဆာသုေတသနသိပၸံနဲ႔ ဥေရာပ ငါးႏုိင္ငံတ ုိ႔ပူးေပါင္းၿပီး လူ၄၀၀၀ေက်ာ္ အေပၚ ျပဳလုပ္တဲ့ သုေတသနေၾကာင့္ သိရွိခဲ့ရပါတယ္။

21. တစ္ေန႔လ်ွင္ 12 နာ႐ီ အစာေ႐စာမစားဘဲေနလ်ွင္ ခနၶာကိုယ္အထဲတြင္ပူၿပီး Cancer cell ကို ဖ်က္ စီးနိုင္ေၾကာင္း ဥေ႐ာပ Cancer
သုေတသန မ်ားတြင္ေတြ႕႐ွိ႐ပါတယ္။

စာဖတ္သူအားလံုးကိုယ္စိတ္နွစ္ျဖာက်န္းမာ႐ြွင္လန္းၾကပါေစ။

ေမတၱာေ႐ွ့ထားလ်ွက္
Just me.